R III 12

R III 13

R III 14

R, III 13

[0] Del terzo regno di Samara. Cap. 13.

[1] Partendosi da Basma, si trova il regno di Samara, il quale è nell’isola sopradetta, dove messer Marco Polo stette cinque mesi, per il tempo contrario che lo costrinse a starvi a suo mal grado. [2] La Tramontana quivi anchora non si vede, né si veggono ancho le stelle che sono nel Carro. [3] Quelle genti adorano gl’idoli; hanno re grande et potente, et chiamansi per il Gran Can. [4] Et cosí stando detto messer Marco tanto tempo in queste isole, discese in terra con cerca duomila huomini in sua compagnia, et per paura di quelle genti bestiali, che volentieri prendono gli huomini et gli ammazzano et mangianli, fece cavar fosse grandi verso l’isola intorno di sé, i capi de’ quali finivano sopra il porto del mare dall’una parte et l’altra, et sopra le fosse fece far alcuni edificii o vero baltresche di legname; et cosí stette sicuramente cinque mesi in quelle fortezze con la sua gente, perché vi è moltitudine di legname, et quelli della isola contrattavano con loro di vettovaglie et altre cose, perché si fidavano. [5] Ivi sono i migliori pesci che si possino mangiare al mondo; non hanno formento, ma vivono di risi; non hanno vino, ma hanno una sorte d’arbori che s’assomigliano alle palme et dattaleri che, tagliandoli un ramo et mettendoli sotto un vaso, butta un liquore che l’empie in un giorno et una notte, et è ottimo vino da bere, et è di tanta virtú che libera gli hidropici et tisici et quelli che patiscono il male di spienza. [6] Et quando quei tronchi non mandano piú liquore fuori adacquano gli arbori, secondo che veggono esser necessario, con condutti che si traggono da’ fiumi, et quando sono adacquati mandano fuori il liquore come prima. [7] Et sonvi alcuni arbori che di natura mandano fuori il liquor rosso, et alcuni bianco. [8] Trovasi ancho noci d’India, grosse come è il capo dell’huomo, le quali sono buone da mangiar, dolci et saporite et bianche come latte, et il mezzo della carnosità di detta noce è pieno di un liquore come acqua chiara et fresca, et di sapor miglior et piú delicato che ’l vino o vero di alcuna altra bevanda che mai si bevesse. [9] Mangiano finalmente ogni sorte di carni, buone et cattive, senza farli differenza alcuna.

Z, 100

[1] Cum disceditur a Basma, invenitur regnum Sumatra, quod est in hac insula supradicta, in qua dominus Marcus Paulo permansit mensibus quinque propter tempus contrarium quod ipsum ibi stare coegit. [2] Tramontana hic etiam non videtur, et stelle que sunt in magistro non videntur. [3] Gentes adorant ydola, regem habent grandem et potentem, et appelantur per Magnum Can. [4] Et ita permansit dominus Marcus .V. mensibus. [5] Et in istis quinque mensibus |63v| descendit in terram bene cum circa duo milia hominum qui in eius comitiva erant; et versus insulam circum se, timore gentium illarum bestialium que libenter homines capiunt et pro suo esu occidunt, fecit fodi fossata magna, quorum capita supra portum maris a parte utraque finiebant. [6] Et supra fosata construi fecit de lignamine quinque pergama, vel trebeschas. [7] Et sic mensibus quinque intra illas fortilitias cum gente sua permansit. [8] Et ibi multitudo lignaminis est. [9] Sed tamen illi de insula mercabantur cum istis de victualibus et aliis: nam fiebat fiducia inter eos. [10] Ibi sunt meliores pisces qui reperiantur. [11] Et non habent frumentum, sed vivunt de risis. [12] Non habent vinum, nisi quale vobis narabimus. [13] Nam habent quamdam maneriem arborum, de quibus incidunt ramos; et truncho vas unum supponunt; quod vas, in una die et nocte, impletur; et est optimum ad potandum. [14] Quod vinum est tante virtutis quod liberat ytropicos, et habentes tysicum et splengiam. [15] Et quando trunci illi de liquore illo amplius non emitunt, arbores adaquant per conductus, secundum necessarium esse vident; qui conductus de fluminibus extrahuntur. [16] Et dum per horam fuerint adaquate, sicut prius loquorem emitunt. [17] Et alique arbores sunt que de natura liquorem ipsum rubeum emitunt, alique vero album. [18] Habent insuper quantitatem magnam nucum de India, que sunt grosse |64r| et bone. [19] Comedunt etiam generaliter omnes carnes bonas et malas, etcetera.