R III 18

R III 19

R III 20

R, III 19

[0] Dell’isola di Zeilan. Cap. 19.

[1] Poi che, partendosi dall’isola di Angaman, s’è navigato da mille miglia per ponente, et alquanto meno verso garbin, si trova l’isola di Zeilan, la qual al presente è la miglior isola che si trovi al mondo della sua qualità, perché gira di circuito da duomila et quattrocento miglia. [2] Et anticamente era maggiore, perché girava a torno a torno ben tremila et seicento miglia, secondo che si trova ne’ mapamondi d’i marinari di quelli mari; ma il vento di tramontana vi soffia con tanto empito che ha corroso parte di quei monti, quali sono cascati et sommersi in mare, et cosí è perso molto del suo territorio: et questa è la causa perché non è cosí grande al presente come fu già per il passato. [3] Questa isola ha un re, che si chiama Sendernaz; le genti adorano gl’idoli, et non danno tributo ad alcuno. [4] Gli huomini et le donne sempre vanno nudi, eccetto che coprono la loro natura con un drappo. [5] Non hanno biade, se non risi et susimani, de’ quali fanno olio. [6] Vivono di latte, risi et carne, et vino degli arbori sopradetti; hanno abondanza del miglior verzino che trovar si possa al mondo. [7] In questa isola nascono buoni et bellissimi rubini, che non nascono in alcuno altro luogo del mondo, et similmente zafiri, topatii, amethisti, granate, et molte altre pietre preciose et buone. [8] Et il re di questa isola vien detto havere il piú bel rubino che giamai sia stà veduto al mondo, lungo un palmo et grosso com’è il braccio d’un huomo, splendente oltra modo, et non ha pur una macchia, che pare che sia un fuogo che arda; et è di tanta valuta che non se potria comprare con danari. [9] Cublai Gran Can mandò ambasciadori a questo re, pregandolo che, s’ei volesse concederli quel rubino, li daria la valuta d’una città; egli rispose che non glielo daria per thesoro del mondo, né lo lascierebbe andar fuori delle sue mani, per essere stato de’ suoi predecessori: et per questa causa il Gran Can non lo poté havere. [10] Gli huomini di questa isola non sono atti all’arme, per essere vili et codardi, et se hanno di bisogno di huomini combattitori trovano gente d’altri luoghi vicini a’ Sarraceni. [11] Et non essendovi altre cose memorabili, procedendo piú oltra narreremo di Malabar.

Z, 106

De insula Seylan.

[1] Quando discedendo ab insula Angaman itum est circa mille miliaria per ponentem, aliquantulum tamen minus versus syrocum, invenitur insula Seylan, que vere est melior insula que reperiatur in mundo de continentia sua: girat enim per dua milia miliarium et quadri‹n›genta. [2] Et antiquitus erat maior, quia girabat circumcirca bene tribus milibus miliaribus et sexcentis, secundum quod invenitur in mappa mundi marinariorum illius maris. [3] Sed ventus tramontane tam impetuose ibi spirat quod magnam partem insule submersit in aquam. [4] Et hec est causa quare ad presens tam magna non est sicut iam pro tempore fuit. [5] Ista insula habet regem qui vocatur Sendernam. [6] Ipsius gentes adorant ydola et nulli redunt tributum. [7] Homines et mulieres semper manent nudi, excepto quod eorum coperiunt naturam. [8] Non habent segetes, nisi risum et suximani, de quo oleum faciunt. [9] Vivunt de lacte, riso et carnibus. [10] Habent vinum de arboribus superius nominatis. [11] Habundantiam |67r| habent de meliori berçi qui valeat inveniri. [12] In hac insula nascuntur boni et nobiles rubini; et in nulo alio loco mundi nascuntur. [13] Nascuntur etiam ibi çafini, topation, amatiste, granate et multi alii lapides preciosi et boni. [14] Et rex istius insule habet pulcriorem rubinum qui reperiatur in mundo neque qui unquam visus fuisset. [15] Et declarabimus qualiter factus est. [16] E‹s›t quidem longus uno palmo et grosus ut brachium hominis. [17] Splendidissima res est; nullam maculam in se habet. [18] Et est rubeus ut est ignis; et est tanti valoris quod vix posset pro pecunia comparari. [19] Et Magnus ‹Can› isti regi transmisit ut si sibi vellet hunc rubinum consentire, ei valorem unius civitatis impe‹n›deret. [20] Rex ei remisit quod ipsum pro aliquo non daret thesauro nec a se ipsum emitteret, quoniam fuit predecessorum suorum. [21] Et ob hanc causam ipsum habere non potest. [22] Homines istius insule non sunt pro armis, sed sunt tristes et viles. [23] Et si homines pro armis necessarii sibi sint, inveniunt de aliena patria, et proprie saracenos. [24] In ea non sunt alia digna relatu; ideo, ulterius procedentes, narabimus de Maabar.