R III 35

R III 36

R III 37

R, III 36

[0] Della grande isola di Magastar, hora detta di San Lorenzo. Cap. 36.

[1] Partendosi dall’isola di Soccotera, et navigando verso mezzodí et garbino per mille miglia, si trova la grande isola di Magastar, qual è delle maggiori et piú ricche che siano al mondo. [2] Il circuito di questa isola è di tremila miglia; gli habitatori sono Sarraceni et osservano la legge di Macometto. [3] Hanno quattro “siechi”, che vuol dire in nostra lingua “vecchi”, che hanno il dominio dell’isola et quella governano. [4] Vivono questi popoli di mercantie et arti, et sopra le altre vendono infinita quantità di denti d’elefanti, per la moltitudine grande che vi nasce di detti animali: et è cosa incredibile il numero che si cava di questa isola et di quella di Zenzibar. [5] Qui si mangia tutto l’anno per la maggior parte carne di cameli, anchor che ne mangino di tutti gli altri animali, ma de cameli sopra gli altri, per haverla provata che l’è la piú sana et piú saporita carne che si possa trovare in quella regione. [6] Vi sono boschi grandi d’arbori di sandali rossi, et per la gran quantità sono in piccol pretio. [7] Hanno anchora molto ambracan, qual le balene buttano, et il mare lo fa andare al lido et loro lo raccolgono. [8] Prendono ancho lupi cervieri, leoni, leonze, et infiniti altri animali, come cervi, caprioli, daini, et molte cacciagioni di diverse bestie et uccelli diversi dalli nostri. [9] Vanno a questa isola molte navi di diverse provincie con mercantie di varie sorti, con panni d’oro, di seda, et con sede di diverse maniere: et quelle vendono o vero barattano con li mercatanti dell’isola, et cargano poi delle mercantie dell’isola, et sempre fanno gran profitto et guadagno. [10] Non si naviga ad altre isole verso mezzodí, le quali sono in gran moltitudine, se non a questa et a quella di Zenzibar, perché il mare corre con grandissima velocità verso mezzodí, di sorte che non potriano ritornare piú adrieto. [11] Et le navi che vanno da Malabar a questa isola fanno il viaggio in 20 o vero 25 giorni, ma nel ritorno penano tre mesi, tanta è la correntia dell’acque che di continuo cargano verso mezzogiorno. |58r| [12] Dicono quelle genti che a certo tempo dell’anno vengono di verso mezzodí una maravigliosa sorte di uccelli, che chiamano “ruch”, qual è della simiglianza dell’aquila, ma di grandezza incomparabilmente grande: et è di tanta grandezza et possanza che ’l piglia con l’unghie d’i piedi un elefante e, levatolo in alto, lo lascia cadere, qual muore, et poi, montatoli sopra il corpo, si pasce. [13] Quelli che hanno veduto detti uccelli referiscono che, quando aprono l’ali, da una punta all’altra vi sono da sedeci passa di larghezza, et le sue penne sono lunghe ben otto passa, et la grossezza è correspondente a tanta lunghezza. [14] Et messer Marco Polo, credendo che fussero griffoni, che sono dipinti mezzi uccelli et mezzi leoni, interrogò questi che dicevano di haverli veduti, i quali li dissono la forma d’i detti essere tutta di uccello, come saria dir di aquila. [15] Et havendo il Gran Can inteso di simil cose maravigliose, mandò suoi nuntii alla detta isola, sotto pretesto di far relassare un suo servitore, che ivi era stà ritenuto; ma la verità era per investigare la qualità di detta isola, et delle cose maravigliose ch’erano in quella. [16] Costui di ritorno portò (sí come intesi) al Gran Can una penna di detto uccello ruch, la qual li fu affermato che, misurata, fu trovata da nonanta spanne, et che la canna della detta penna volgea duoi palmi, che era cosa maravigliosa a vederla: et il Gran Can ne hebbe un estremo piacere, et fece gran presenti a quello che gliela portò. [17] Li fu portato anchor un dente di cinghiale, che nascono grandissimi in detta isola, come buffali, qual fu pesato et si trovò di quattordeci libre. [18] Vi sono anchor giraffe, asini et altre sorte di animali salvatichi molto diversi dalli nostri. [19] Hor, havendo parlato di quell’isola, parlaremo di quella di Zenzibar.

Z, 124

[1] Mogdaxo est quedam insula versus meridiem et distat a Scutra ci‹r›ca mile miliaria. [2] Ipsius gentes Macometi legem observant. [3] Habent quatuor “sech”, quod est dicere quatuor “senes homines”, qui habent dominium tocius insule et ipsam regunt. [4] Ista insula est de maioribus et nobilioribus que sint in mundo, quia dicitur quod ista insula in circuitu suo girat circa tria milia miliarium. [5] Vivunt quidem de mercimoniis et artibus. [6] In ista insula nascuntur plures elephantes quam in aliqua alia provincia; et in universo orbe non venduntur tot dentes elephantum quot venduntur in hac insula et |97r| in insula Zaghybar. [7] In ista quoque insula comedunt pro maiori parte carnes gamelorum, et tamen de multis aliis maneriebus carnium comedunt. [8] Et occiduntur gameli singulis diebus in tanta quantitate quod nemo poset credere nisi videret. [9] Et dicunt quod carnes gameli sunt magis sane et meliores aliquibus aliis carnibus in illa regione; et ideo utuntur ipsis toto anno. [10] Et sunt etiam in hac insula arbores de sandalo rubeo tam magne sicut sunt arbores de nostra contrata. [11] Iste arbores multum valerent in alia contrata, et ibi sunt luci de ipsis, sicut in nostra patria sunt de aliis arboribus. [12] Habent etiam multum ambrum, quia in illo mari sunt multa cete, sive balene, et capita olei; quos pisces ipsi capiunt et in ipsis ambrum inveniunt in multa quantitate. [13] Nam balene ambrum generant et producunt. [14] Habent leopardos multos et lonças, et leones etiam ultra modum. [15] Alias bestias, videlicet cervos, capriolos, et daynos et alias similes multas habent. [16] Venationes et aucupationes diversarum bestiarum et avium habent multas. [17] Item habent struços magnos et multas alias aves, multum diversas a nostris, quod mirabile est. [18] Habent insuper multa mercimonia; et illuc ‹veniunt› multe naves cum multis mercimoniis – videlicet cum drappis aureis et de syrico, et cum syrico plurium manerierum et de multis aliis rebus de quibus non dicemus – et omnia ista vendunt et permutant cum mercatoribus insule. [19] Mercatores illuc veniunt cum suis navibus oneratis, et tamen omnia vendunt; |97v| et postmodum ipsas onerant de mercimoniis insule et discedunt. [20] Nam mercatores ibi faciunt magnum profectum et lucrum. [21] Et naves non possunt amplius navigare versus meridiem ad alias insulas, nisi solum ad hanc insulam et ad insulam Zanghybar, quia mare curit tam velociter versus meridiem quod vix posent redire. [22] Et ob hanc causam naves illuc non navigant. [23] Naves quidem que veniunt a Maabar ad hanc insulam veniunt in viginti diebus, et quando ad Maabar redeunt, durat iter mensibus tribus; et hoc accidit propter cursus, qui tendunt continue versus meridiem. [24] Et noveritis quod in illis aliis insulis que sunt in magna multitudine versus meridiem – ad quas naves propter cursus aquarum libenter non navigant –, secundum quod dicitur, sunt aves griffones. [25] Et apparunt ille aves certis temporibus anni. [26] Sed non sunt facti sicut illi de partibus nostris credunt et pingere faciunt, quia dicunt quod sunt semiaves et semileones. [27] Sed secundum quod illi qui hec viderunt refferunt, non est verum, sed dicunt quod facti sunt ad similitudinem aquilarum, sed ultra modum sunt magni. [28] Et dicemus secundum quod illi qui hec viderunt referunt. [29] Dicunt enim quod sunt tam potentes et magni quod capiunt elephantes, et portant in aerem bene alte et postmodum dimitunt ipsos cadere, ita quod se frangunt totos; et griffones rostrant, et comedunt et se saturant de ipsis. [30] Et dicunt etiam, qui ipsos viderunt, quod eorum alle coperiunt circa .XVI. |98r| passus, et quod penne eorum sunt longitudinis .VIII. passuum et grossitudinis secundum quod longitudini convenit. [31] Et id quod dominus Marcus Paulo vidit referretur in alio loco. [32] Nunc de avibus griffonibus diximus id quod illi qui viderunt referrunt. [33] Et Magnus Dominus misit suos nuncios illuc causa sciendi et investigandi de diversitatibus illius insule, et causa faciendi relaxari quemdam suum nuntium quem ceperant illi de hac insula. [34] Et isti nuncii et ille qui captus erat Magno Domino retulerunt multa magna et extranea mirabilia de insula illa. [35] Et illi nuncii apportaverunt Magno Domino dentes apri qui erant ultra modum magni; et Magnus Dominus ponderari fecit unum qui ponderavit quatuordecim libris. [36] Potestis ergo considerare quam ‹magnus› est aper qui tam magnos dentes habet! [37] Et dicunt quod ibi sunt apri magnitudinis buffalorum. [38] Ibi sunt multe giraffe et asini silvestres. [39] Et habent bestias et aves tam diversas a nostris quod est mirabile ad videndum. [40] Et ad grifones reverti volumus. [41] Illi de insula ipsos appelant “ruchi”, et non nominant ipsos aliter et nesciunt quid sit “griffo”. [42] Sed nos vere credimus quod, propter magnitudinem quam de avibus illis refferunt, ille aves sint griffones. [43] Nunc de hac insula diximus magnam partem et de eorum moribus. [44] Alia in ea non sunt dicenda; quare, ulterius procedentes, |98v| tractabimus de insula Zanghibar.